Het was september en we moesten weer eens op controle bij de arts van de genderpoli van VUmc. Dit keer zouden we een gesprek hebben met de endocrinoloog, wat onderzoekjes en metingen, en een Dexa scan. Vol goede moed en met genoeg ruimte voor heel veel chocolademelk uit de automaat togen wij naar Amsterdam.

Wat is een dexa scan

Niet direct in een opperbeste stemming kwamen we aan in Amsterdam. Niet perse vanwege de file (die we zowaar hadden weten te vermijden), maar omdat de afspraak vandaag precies gepland was op het tijdstip dat de favoriete stagiair van Sky afscheid zou gaan nemen in de klas. Het zal wel de wet van Murphy zijn, maar afspraken in het ziekenhuis zijn altijd op de meest onhandige momenten. Eenmaal daar bleek uiteraard dat de scan zelf helemaal niet in het gebouw zat waar de genderpoli zit, maar heel ergens anders. Na enig kunst en vliegwerk werden we via zijgangetjes (Zou het een sport zijn geweest om per definitie dingen zo onvindbaar mogelijk aan te leggen in ziekenhuisland?) alsnog richting Nucleaire geneeskunde gereden.

Die Dexa*) scan, daar is dus helemaal niets nucleairs aan. Het is een botdichtheidsonderzoek, waarbij ze meten hoeveel kalk er in je botten zit. Ze doen dat met zwakke röntgenstraling, waar je niets van voelt en geen last van hebt. Dat doe ze omdat het nemen van puberteitsremmers effecten kan hebben op je bot opbouw, en dan is het wel soort van handig om te weten hoe het staat met die botten en de kalk daarin.

Trek een sportbeha aan

We worden binnen geroepen in een soort kleedkamertje die we eerder hadden voor röntgen foto’s. Je moet kleren uit die metaal bevatten, want dat verziekt je scan potentieel. In Sky’s geval betekende dat helaas dat de beha uit moest, want daar zat een metalen haak in, wat ze eigenlijk het meest ellendige onderdeel vond aan het hele onderzoek. Zonder borstprotheses voelde ze zich erg naakt. 

Eenmaal binnen in de kamer komen we bij een soort hummend apparaat. Eenmaal daarop hoef je alleen nog maar stil te liggen, terwijl de unit onder en boven en langs je draait om een setje foto’s te maken van je binnenste. Je moet in een bepaalde houding liggen, soms met je benen op een blok, of met je voeten ernaast, om ervoor te zorgen dat je heupen dan goed op de foto komen. ’Dat was nummer twee mam, van het irritante’, aldus mijn dochter op het eind. Vijf hele minuten duurde de laatste scan! een eeuwigheid stil liggen! Je mag er als ouder gewoon bij blijven, nu ja, als je puber dat wil, uiteraard. 

Blijven sporten

Nadien spieken we even op de computer van de techneut die de scan deed. Tja.. botten? Ziet er allemaal heel normaal uit naar mijn idee? Naar de arts dus maar. Oh nee, eerste metingen doen. Of toch niet, want eerst moet er opnieuw een beker chocolademelk. Je kunt absoluut niet naar het ziekenhuis zonder chocola, aldus mijn dochter. Nauwelijks tijd om die op te drinken later worden we alweer geroepen. De assistent meet gewicht, lengte, zithoogte, bloeddruk. We doen mee aan een onderzoeksgroep, en daar werden onder andere ook haar knijpkracht en stemhoogte gemeten. Met al die info trekken we met inmiddels weer een nieuwe beker choco naar de arts, die ons gaat vertellen wat dat allemaal zegt.

Daar blijkt de uitslag helemaal prima. Sky heeft zelf iets meer dan gemiddeld kalk in haar botten, dus extra goed nieuws. We mogen het houden bij die ene calciumtablet elke dag **) 

Het advies van drie keer sporten in de week ***) is wel een beetje aan het wankelen. Mijn stuiterdochter zat op trampolinespringen, wat vet goed is voor je botten, maar toen bleek dat we in het nieuwe seizoen een andere dag kregen bleek ze veel liever naar theaterles te gaan. Hmm.. wat gaan we dan doen met dat sporten? We besloten tot elke dag vijf minuutjes touwtjespringen vlak voor school aan het schema toe te voegen en wilden eigenlijk wel weten wat de endocrinoloog daar van vond. ‘Nou, normaal zou ik zeggen, een beetje te weinig, maar haar botten zijn goed, en ze moet fietsen naar school toch?’ Dat ze nog gym heeft en euritmie op school zal vast ook helpen. ****), en wij hadden een blij kind wat op theater kon blijven.

Over een jaar weer terug

Er hoefde geen puberteitsmeting gedaan te worden gelukkig, niets geen testikelvolume meten. Het was genoeg dat Sky en wij konden vertellen dat er niets groeide waar het niet hoorde, want dan doen de remmers blijkbaar hun werk. Mijn puber wilde nog weten of ze nu ook geen puistjes zou krijgen, maar helaas, die blijven wel gewoon komen. Zolang alles goed zou gaan hoeven we pas over een jaar de arts weer te zien. Wel blijven we in de tussentijd af en toe bij de psycholoog komen, om te bespreken hoe het gaat met Sky en of ze zich nog steeds zo zeker is van haar genderidentiteit. En, uiteraard, voor meer chocolademelk, want als je dan toch naar het ziekenhuis moet, dan mag je minstens drinken wat je wilt, een hele middag lang.

*) Dat Dexa, dat staat voor Dual Energy Xray absorptiometry. Hoef je niet te weten verder, maar ik dacht, ik zeg het toch even.

**) Je wordt aangeraden lekker veel melkproducten tot je te nemen, want die kalk moet dus op pijl blijven in je botten. Maar wij zijn vegetarisch, en soms deels vegan, en proberen op de planeet te letten. Voor de zekerheid nemen wij dus kalk in een pilletje, in plaats van uit een pak melk, omdat Sky soja drank echt niet te drinken vindt.

***) Puberteitsremmers komen met leefstijl advies. Waaronder dus: bewegen, bewegen, bewegen, en als het even kan, bewegen waarbij je lekker je botten sterker maakt, dus rent en springt. 

****) Fast forward naar eind september en dat touwtje springen is saaaaaaai. In overleg wordt er nu hard gelopen, drie keer in de week 10 minuten, ook voor school (wat vroeg opstaan met zich meebrengt, maar daar staat tegenover dat ik zeker weten nooit ga onthouden dat er gesport moet worden als de dag al bijna ten einde is), en dat blijkt veel beter vol te houden. Euritmie is een dansachtig ding van de vrije school overigens. Google het maar eens, want ik begrijp het zelf ook nog niet zo.