Mag ik even wat kwijt? Er is momenteel een programma op TV over transgenders. Hij is een Zij is elke dinsdag op Nederland 3 en vertelt over de levens van diverse jonge transgenders en wat zij daarin tegenkomen.
In de serie zit Storm. Het is een jongen van 9 die liever een meisje wil zijn. Al vanaf jonge leeftijd roept hij dat hij eigenlijk een meisje is. In een artikel zegt zijn vader dat één van de eerste dingen die hij zei de zin ‘ik ben een meisje’ was. Storm voelt zich een meisje, maar gaat nog naar school als jongetje. De ouders zien dat hij daar ongelukkig van wordt. Hadden ze eerst een blij kind dat door de kamer danstte, nu zat hij in een hoekje ongelukkig te wezen. Ze gaan met Storm naar het genderteam in het ziekenhuis, maar daar vonden de dokters het beter als Storm nog niet in transitie zou gaan. Later lees ik in een artikel dat Storm uiteindelijk wel een sociale transitie doormaakt, en als meisje naar school gaat en nu ‘zij’ genoemd wordt. In de serie zijn we daar nog niet.
Maar voor ik me ga uiten over de serie, jonge transgenders en de mening van dokters, dacht ik, misschien is het goed als ik even het begrip transitie uitleg. Mogelijk is het ook handig als ik even op een rijtje zet wat er aan medische hulp gegeven wordt. Wij hadden namelijk van de week in het zwembad een vader die zich afvroeg of Sky medicijnen kreeg, omdat hij er zo vrouwlijk uitzag. Dus ik dacht, laten we even met wat feiten smijten.
Transitie is een moeilijk woord voor overgang. In dit geval wordt er dan bedoeld: de overgang van man naar vrouw of omgekeerd. Zo’n transitieproces houdt een aantal dingen in, waaronder de sociale transitie, waarmee bedoeld wordt dat je gaat leven als het andere geslacht. Vaak hoort daar een nieuwe naam bij en een verandering van voornaamwoorden (hij ipv zij). Dan heb je nog de lichamelijke kant, daar horen bijvoorbeeld hormonen bij van het wensgeslacht en eventueel een geslachtveranderende operatie.
Bij kinderen gaat het als het woord transitie gebruikt wordt vaak alleen over de sociale transitie, dus het leven als het andere geslacht met eventuele andere naam en andere voornaamwoorden. Kinderen krijgen nog geen operaties en ook geen hormonen. Als bij het kind de puberteit begint -dat kun je meten aan een aantal zaken ,iets met Tanner en fase twee, waar ik je hier niet mee wil vermoeien, een mooi omschrijving staat op deze site- kunnen ze puberteitsremmers krijgen, die er bijvoorbeeld voor zorgen dat jongens geen baard in de keel krijgen en meisjes niet menstrueren of borsten krijgen. Het kan namelijk nogal een pijnlijk en ongemakkelijke zaak zijn als je borsten krijgt als je jezelf een jongetje voelt. Pas later in de puberteit kan er gestart worden met hormonen van het wensgeslacht en je kunt pas na je 18e een operatie krijgen.
Goed, nu we weer up-to-date zijn in transitieland ga ik even spuien over, hmm, transitie. En dan in het bijzonder over die van jonge kinderen, zoals Storm uit de aflevering. Het raakt mij, dat zo’n kind niet mag leven als het meisje wat hij graag wil zijn. Hij is niet zoals Sky wel okay met zijn lijf, en rent dan door het huis heen in een spidermanpak, nee, hij is echt en diep ongelukkig als jongetje. Maar hij mag niet als meisje naar school omdat de dokters zeggen dat dat niet goed voor hem is. Nu mag ik dan een watje zijn, en om allerlei wissewasjes in hormonale tranen uitbarsten, maar dat doet me gewoon echt pijn. Daar snap ik niets van.
In Nederland werkt het genderteam van het VU volgens het model ‘Watchful Waiting’. Daarmee wordt zoveel bedoeld als dat je zo lang mogelijk afwacht voordat je ingrijpt. Met ingrijpen wordt in deze dan zowel lichamelijk ingrijpen (met bijvoorbeeld remmers of hormonen) als in een sociale transitie gaan bedoeld. Het idee daarachter is dan veel van de jonge kinderen die zich op de genderpoli melden mogelijk niet transgender meer zijn als ze later groot zijn. Er zitten, kortom, bij die kinderen veel Skylars.
Maar, zoals ik op de gender, watte pagina al zei, er is een best goede gender psycholoog die aangeeft dat er al best jong te zien is welke kinderen later nog steeds echt van geslacht willen veranderen en welke (mogelijk) niet. De appels van de peren scheiden kan dus al vrij vroeg. Maar er is meer. Zo is er mogelijk twijfel dat het kind, als het sociaal van rol veranderd is, niet meer terug kan als het dat wel wil. Bovendien zou dat verwarrend voor de buitenwereld zijn en mogelijk leiden tot ongewenste reacties. Op zich een nobel streven, maar als ik lees dat dat tot nu toe nog maar bij een handjevol kinderen daadwerkelijk gebeurd is dan vraag ik me af of je daar wel je regels voor een hele groep kinderen op moet stoelen.
Er is redelijk wat onderzoek gedaan naar het welzijn van transgenders, en wat daar vooral uit naar voren komt: Kinderen en jongeren die niet mogen zijn wie ze willen zijn voelen zich rot. Heel rot. Tot suicidaal aan toe rot. Dus waarom zouden we in hemelsnaam niet toestaan dat jonge kinderen die zich een meisje voelen zich als meisje mogen presenteren? Zoals de moeder van de zevenjarige Kris hier zegt: “Ik vind het belangrijk dat hij nú is wie hij is.” Als hij later wat anders wil zijn, ook prima.
Laten we allemaal aan het model van de hierboven genoemde psycholoog Diane vasthouden. Haar voorstel is, eruit met dat Watchful Waiting, we gaan doen aan Listen and Act. Kijk naar je kind en doe waar je als ouder van ziet dat je kind er gelukkig van wordt. Heb jij een appeltje dat als peutertje al riep dat hij een zij was? Hup, rokjes aan, naam veranderen en als meisje naar school. Heb jij een peertje wat graag in nagellak naar school gaat met regenboogleggings en jurkjes maar verder als jongetje gelukkig is? Hup, rokjes aan en laat die naam nog even. Want daar gaat het om: luisteren naar je kind. Als ouder zie je het beste hoe je kind is.
Wat de omgeving daarmee doet dat zien ze zelf maar, daar ga ik me niets van aan trekken. Ik zou willen dat iedereen de woorden van vriendin C. ter harte zou nemen. Waarom Niet?
Wat is er op tegen om vandaag rokjes aan te trekken? Hij is er nú gelukkig in. Wat is er op tegen om vandaag Roos te heten? Hij is er nú gelukkig mee. Als hij straks weer elke dag als spiderminion naar school wil: mijn zegen heeft ie. Misschien groeit Sky op tot een homosexuele puber in lakleer. Misschien tot het prototype alphaman met sixpack en een geblondeerde vriendin. Of misschien tot transvrouw. Ik vind het allemaal prima.
Ik hoop dat we in volgende seizoenen alleen nog maar jonge transgenders tegenkomen die mogen zijn wie ze zijn, hoe jong ze ook zijn. (Nu ja, persoonlijk zou ik in volgende afleveringen ook graag wat anders-genders zien, wat kinders in het midden, zoals Sky, of mensen die allebei zijn, zoals Ruby Rose. Of gasten in een rok, zoals Jaden Smith. Maar laten we niet te veel ineens vragen.)
Dan ga ik in de tussentijd nog even verder mediteren op het mantra ‘waarom niet’. Want er is dus niets op tegen om vandaag Roos te heten, dat vind ik met heel mijn hart hersens. (Maar er is wel een stukje van mij wat het fijn vind dat hij het sindsdien weer gewoon bij Skylar heeft gehouden. Maar dat is een verhaal voor een ander blogje)
