In navoling van meisje voor een week  dachten wij een verder na over aanspreekvormen. Nu onze Sky had aangegeven dat hij het eigenlijk fijner vond om als meisje te worden aangesproken, was dat dan niet iets wat we wat verder zouden moeten doortrekken?

Thuis probeerde ik wat meer genderneutrale vormen uit, en deed mijn best om specifieke taal te vermijden. Zo probeerde ‘kinders, eten!’ in plaats van ‘jongens’, heette Sky gewoon Sky in plaats van ‘je broertje’ als ik Finnley aansprak en werd princess boy*) gewoon princess. Ik probeer er ook wat meer op te letten dat ik aan andere mensen en kinderen niet meteen een geslacht verbind. Al moet ik wel zeggen, ik vind het moeilijk. Jaren en jaren van indoctrinatie, gecombineerd met de aangeboren neiging tot indelen waar wij mensachtigen mee op de wereld komen maken het NIET indelen van mensen in hokjes nog lastig. Vaak heb ik al ‘die mevrouw’ of ‘dat jongetje’ gezegd eer ik me bedenk dat het ook wel anders zou kunnen zijn, en dat, juist ik, zou moeten weten dat uiterlijkheden niet alles zeggen.

Toch een sociale transitie?

Als ik even een rustig momentje op de bank zat met mijn kopje thee vroeg ik me weer af wat we met Sky zijn voornaamwoorden aan moesten. Het was mij en Jurre nog steeds duidelijk dat onze zoon geen appeltje was, geen kind wat van jongs af aan aangeeft in het verkeerde lichaam geboren te zijn. Of hij ooit in lichamelijke transitie zou gaan en als hij in de puberteit aan zou komen echt zou willen kiezen voor een traject richting een meer vrouwelijk lijf, was voor ons nog steeds niet iets wat met zekerheid te zeggen viel.  (Er van uitgaande dat je dat uberhaupt met zekerheid kunt zeggen, bij welk kind dan ook.)

Stel nou dat we Skylar de gelegenheid zouden geven om als meisje door het leven te gaan, en hem ‘zij’ en ‘dochter’ te noemen, zou hem dat schaden? Zou ‘de weg terug’ voor hem dan moeilijker zijn, als hij later zou besluiten dat meisje toch niet is waar hij zich het prettigst bij voelt? Het gebeurd tenslotte regelmatig**), dat genderkinderen als ze ouder zijn toch besluiten dat iets anders beter bij ze past.

Kan transitie kwaad?

De Nederlandse Genderklinieken  vinden van wel. Die zijn van mening dat je kinderen zo lang mogelijk in de genderrol moet laten behorend bij hun biologische geslacht. Want ‘terugwillen’ zou wel eens heel vervelend kunnen zijn. Stel dat het kind dat niet durft aan te geven? Of dat wel doet maar de familie, de vrienden of de school daar heel naar op reageren? Dat doet mogelijk schade aan je kind. Maar..  hoe zit dat dan met schade die je kind mogelijk oploopt als je het niet doet? Vooral een appeltje zou zich wel eens flink naar kunnen voelen bij dat ‘ in je geboortegeslacht leven’  wat de dokter graag wil. Er zijn verhalen van hele jonge kinderen bekend die aangeven niet verder te willen leven als ze dat moeten doen in de gender die ze wordt opgedrongen.

Dat zijn appeltjeskinderen. Onze Skylar is overduidelijk een peer, een kind die aangeeft meisje te willen worden, en zich vooral fijn te voelen bij de zaken die wij onder ‘meisjesdingen’ categoriseren. Toch geeft ook hij aan dat hij als meisje wil worden gezien, en niet meer als jongen-die-van-meisjesdingen-houdt door het leven te  willen gaan. De kans op ‘terugwillen’ lijkt bij een kind als hij veel groter dan bij de appeltjes. Moeten we dit wel willen?

Of zouden we hem vooral de gelegenheid geven om zich NU goed te voelen, en zou het met dat later allemaal wel meevallen? Op zich staan wij als gezin open voor alles, dus ook voor het later teruggaan naar jongetje, of daarna weer naar meisje, of naar agender, of fluid of wat dan ook. Meisje, jongen, zeemeermin, het zal ons allemaal een worst wezen, voor ons is Skylar gewoon Sky. Iedereen is in de eerste plaats mens tenslotte.

Het maakt het wel makkelijker

Dat gezegd hebbende, nu als meisje door het leven gaan zou ons wel van een aantal awkward situaties afhelpen. Geen mensen meer die raar opkijken als je je jongens roept, of die in de wachtkamer vreemd rondkijken op zoek naar het jongetje dat er in hun ogen niet is. Alle keren dat tegen Finnley ‘je zusje’ wordt gezegd zijn dan gewoon prima en ok’e, en kinderen die hem kennen hoeven anderen die hem niet kennen niet te verbeteren. (Iets wat onze jongste zelf een doorn in het oog is, vooral in zijn nieuwe klas op school. De nieuwe kinderen zeggen dan ‘meisje’ tegen hem, waarop de ‘ oude’  knderen, die weten dat hij geen geboren meisje is, het nieuwe kind gaan verbeteren. In al hun goedheid, uiteraard, en met de air van kinderen die gewend zjn aan gender in allerlei vormen en maten, en dat de nieuwkomers bij willen brengen. Maar desalniettein voor Skylar zelf niet altijd even leuk)

Maar.. ga je dan niet zaken aanassen omdat de wereld je niet bevalt? Zouden we dan bezig zijn Sky opnieuw in een hokje te stoppen, omdat het hokje ‘meisjesachtige jongen’  een te onhandig hokje is? Daarbij, was een sociale transitie bij een peer eigenlijk wel iets wenselijks? Zou daar data over zijn, onderzoeken naar gedaan zijn?
Ik besloot er een expert op na te slaan.

Mail naar Ver Weg

Tegen de tijd dat ik rond half een s’nachts klaar was met de mail die ik ‘even’  zou typen naar Dr. Diana Ehrensaft, de schrijfster van het boek the gender creative child , had ik in hoofdlijnen verslag gedaan van het leven van mijn jongste spruit en de vraag wat zij vond van de sociale transitie van peren (oranges in de engelse boeken, daar je in het Engels apples and oranges vergelijkt, en niet zoals hier, appels en peren, die overigens vet veel meer op elkaar lijken dan apples and oranges, maar dat geheel terzijde) bij haar had neergelegd, was het tijd om het even te laten rusten. Deze vrouw is doctor in een genderkliniek en vast bijzonder druk. Ik verwachte niet snel reactie, als ik het uberhaupt al zou krijgen.

De volgende ochtend stond er al een mail op me te wachten. In antwoord op mijn vraag wat er bekend is over de sociale transitie van peer-kinderen, stelt zij de wedervraag: ‘wat bedoelen we eigenlijk met het begrip sociale transitie’. Normaal gesproken bedoelen we daar de kinderen mee die uit de rol van het ene gender stappen en naar de andere gender gaan, in dit geval die van jongetje naar meisje.

Wat betekent transitie eigenlijk

Hmm.. daar zeg je zo wat. Transitie impliceert dat je van iets naar iets navigeert. Maar hoe zit dat dan met mensen die helemaal niet van het ene hokje (‘man’) naar het andere hokje (‘vrouw’) willen? Heet dat dan geen transitie? Of is dat wel transitie maar moeten we dat anders bekijken? Doet dat hele transitiegedoe er wel toe?, merkte dochter Lyka op. Zij wist van een transgender die zich man voelde, maar zich verder prima voelde bij de vagina die er nog zat en eigenlijk ook geen hormonen wilde. Maar desondanks zich wel als ‘man’ aanduidde. En er zijn genoeg voorbeelden van volwassenen die eerste leefden als vrouw, vonden dat het toch niet zo bij hen pastte, en nu als non-binary  door het leven gaan. Jeetje, gender wordt wel ingewikkeld zo. Stiekem moet ik zeggen dat ik die lijn met aan de ene kant cisgender en aan de andere kant transgender wel lekker makkelijk vond.. Dit begint meer op een gender web te lijken, of een gender draaikolk…

Terug naar de mail uit Amerika. Het blijkt dat de enige data die er is over peren komt van kinderen die min of meer ‘moesten’ transitioneren, kinderen die eigenlijk meer thuis waren in het midden, maar wiens familie daar niet blij mee was en vond dat de jongeren een keuze moesten maken tussen man of vrouw. Dat zouden de fruit salades zijn uit de gender uitleg. Later bleek dat de transitie voor hen niet de juiste weg was. Ze drukt me op het hart dat het gaat om echtheid, authenticiteit. Zou het een optie zijn voor Skylar om, voor nu, te navigeren naar een plek waar hij nu als meisje door het leven kan, waarbij we open blijven staan voor alle koerswijzigingen in de toekomst, als blijkt dat dat label niet meer past. Dat gezegd hebbende, het moet je kind wel duidelijk zijn dat er meer mogelijkheden zijn dan man en vrouw. Het kind moet snappen dat jurken dragen en van roze houden niet hoeft in te houden dat je een meisje moet worden en dat een jongen die van meisjesdingen houdt een prima label is. Eigenlijk was de kern van de mail, als je gender ziet als iets wat veranderlijk is, dan moeten we ook bereid zijn de veranderingen die dat met zich meebrengt te accepteren.

Maar toch ook twijfels

Hmm.. Dat strookte wel min of meer met wat wij zelf eigenlijk vonden. Nu doen waar Sky NU gelukkig van wordt. Als je open staat voor alle vormen van gender en al zijn expressies, dan is ook wiselen van gender (die sociale transitie dus) ineens niet zo heel bijzonder meer.

Ineens voerde ik met Jurre een gesprek over ‘wanneer’ en niet meer noodzakelijk over ‘of”. ‘Als hij dit met kerstmis nog steeds zou willen, zullen we dat dan maar doen?’
Toch blijven er ook twijfels. De angst dat je je kind ‘transgender kunt praten’ door hem ‘zij’ te gaan noemen is bijzonder stiekem en zeurend aanwezig in de diepten van ons brrein. Gender normen zitten diep , heel erg diep. Het idee dat ik op een dag ‘mijn dochter’ ga zeggen en daar dan niet Lyka mee bedoel is een heel erg raar idee.

Ik dronk er nog maar weer eens een kopje thee bij, en liet mijn gedachten afdwalen terwijl ik naar de kinderen keek die met vriendjes buiten speelden met de waterslang. “Kom op jongens, we gaan een tikspel doen, van hier naar daar rennen zonder nat te worden, jongens tegen de meisjes!” roept Finnley naar de overkant. “Finn, waarom kies je dat nou?” wil ik zeggen, omdat Skylars vriendinnetje V het enige meisje is. Ik wil net voorstellen dat hij een andere verdeling gaat kiezen tot het tot me doordringt dat hij met meisjes zowel V als Skylar bedoeld… Het is andere kinderen blijkbaar al heel lang duidelijk in welk hokje Sky zou moeten horen.

Toch raad ik hem een andere verdeling aan. Kinderen met lange zwembroeken tegen over kinderen in bikini’s. Of kinderen onder de zeven vs kids die al bijna negen zijn. Gewoon, omdat de wereld wel met wat minder man-vrouw tegenstellingen mag.

 

*)Ik ben een vrouw van namen. Alles heeft een naam hier in huis. Mijn fiets, de scooter, onze auto, de ipad. Ook koosnaampjes gebruik ik veelvuldig. Alle drie de kinderen hebben een nickname en naast die gebruik ik te pas en te onpas zaken als ‘sweetie’, ‘beautiful’, ‘supergirl’ , ‘lieverd’ en ‘tuttebel’. Feitelijk gezien zijn de momenten dat ik WEL hun naam gebruik eigenlijk bijzonder te noemen.

**) Staar je niet blind op deze folder. Dit is data van gemiddelden. De kinderen in al deze studies zijn niet uitgesplits in Appeltjes en Peren, er wordt geen onderscheid gemaakt in jongens met een voorkeur voor meidendingen en jongens die vanaf heel jong al aangeven een meisje te zijn. De studie is niet bijster groot en behelst alleen mensen die zich daar aangemeld hebben. Dit zijn de cijfers waar het 80% getal vandaan komt, waarop onder andere het VU baseert dat je kinderen niet moet stimuleren in hun genderexpressie.  In 2015 schreef een moeder er dit over. Wat ik te zeggen heb over deze onderzoeken is voer voor een heel ander blogje, maar.. het idee dat niet alle kinderen uiteindelijk definitief van geslacht willen veranderen is wel iets wat denk ik buiten kijf staat. Hoeveel kinderen, en wat voor kinderen, en hoe we die kinderen wel en niet zouden moeten begeleiden.. Nu ja, voor een ander blogje dus.