De wereld diversiteit bijbrengen

Gisteren scrolled ik lusteloos door mijn uitzending gemist app. “Het is hip om conservatief te zijn”, las ik bij VPRO’s Tegenlicht, dat een programma maaktte over jongeren die verlangen naar een simpele samenleving waarin de regels duidelijk zijn. Vastigheid en geborgenheid, daar zijn ze naar op zoek. Terug naar de gezelligheid van het gezin en de waarden van je ouders. Het ‘Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg’ principe. Maar, zo bedenk ik me, terwijl ik kijk naar onderzoekers, het jongste SGP gemeenteraadslid en discussies over de positieve punten van Thierry Baudet, wat nou als je buiten dat ‘normaal’ valt? Simpele regels lijkt me heerlijk, maar wat doen we dan met die mensen die vluchtten voor oorlog en hier komen schuilen? Telt hun normaal niet mee? En wat doen we dan met de kinderen die geboren worden met een lijf wat buiten ons normal valt, wijzen we dat dan af? Modelleren we een te grote clitoris naar onze visie van hoe een vagina er uit zou móeten zien en zeggen we tegen een beetje dragqueen dat die zich vooral moet voegen naar wat de rest ziet als normaal, en vooral niet te opzichtig zichzelf moet gaan lopen zijn? Zou het niet veel logischer zijn als we erkennen dat ‘normaal’ nogal aan tijdgeest onderhevig is, en dat je heel goed kunt leren om dingen die anders zijn dan wat jij altijd als gewoon beschouwde toch als normaal en een natuurlijke variatie van ons mens-zijn te zien. Kortom: moeten we de wereld niet meer diversiteit bijbrengen?

Wat is normaal

In ieder van ons zit een conservatieveling. Behoudend zijn, en niet van veranderingen houden is namelijk een enorm menselijk iets. Als je als oermens weet waar je moet wonen en van welke besjes je wel en niet kunt eten dan kan je dat maar beter onthouden. Dat schept veiligheid. Voorspelbaarheid. Maar  een teveel aan voorspelbaarheid kan ook verstikkend werken, zeker als je een geest hebt die voor zichzelf is gaan denken, en doorhebt dat je eigenlijk ook zelf wel keuzes kunt maken.

In de Tegenlicht was een onderzoeker die zei dat alle generaties tot die geboren vanaf 1980 allemaal progressiever waren dan hun ouders. Met andere woorden, we wilden meer, anders, beter, hoger, verder. Er was mooiere technologie en er kon vanalles en wij wilden als kinderen alles weten. Maar ergens was er een grens, en vonden de kinderen dat er te veel veranderde, te snel. *)  Sindsdien zijn de kinderen nog al eens conservatiever dan hun ouders. We hoeven niet perse terug naar de tijd van de middeleeuwen, aldus de SGP jongeren, maar we moeten wel onze vraagtekens zetten bij het idee ‘dat alles maar mag en kan.’

Wereld diversiteit bijbrengen

Ik denk daar even over na. Moet alles maar mogen en kunnen? Is dat inherent aan vooruitgang? Of is het vooral dat we steeds meer leren over de ander, over hoe de wereld en de mensen daarop in elkaar zitten, ook die op andere plekken dan alleen hier. Vanaf mijn scherm wordt de vraag gesteld of dragqueens wel zouden moeten voorlezen in bibliotheken, en ik denk alleen maar: “Ja!” Sterker nog, als het aan mij lag zou ik elke week iemand anders in mijn kleuterklas (Die ik niet heb. Ik ben absoluut niet in de wieg gelegd als juf, ik wil veel te vaak dat mijn kinderen nú luisteren en heb een minder dan gemiddelde tolerantie voor snot en pindakaasvingers. Het is een fictief kleuterklasje) willen hebben die voor komt lezen. Van dragqueens tot bouwvakvrouwen, donkere balletdansers en aziatische politieagentes. Ik denk dat je niet vroeg genoeg kan beginnen met kinderen bijbrengen dat er heel erg veel verschillende mensen op deze wereld zijn en dat ze allemaal evenveel waarde hebben.

Maar goed, ik ben dus geen kleuterjuf. Wat kan ik dan wel doen om de wereld een beetje meer diversiteit bij te brengen?

Moet je dat wel doen?

Ooit heb ik bedacht dat schrijven misschien wel een goed medium zou zijn. Ik maakte een blog waarop ik probeer om al die dingen die ik me wel eens afvraag gewoon te bespreken, ook al is het iets waarvan ik misschien denk dat ee ander het gek vind.

Maar wat ik ook doe om sexuele en genderdiversiteit een beetje onder de aandacht te brengen is gewoon af en toe laten vallen dat niet iedereen een cisgender heterosexueel is. Niet heel expres, maar wel een klein beetje, vertellen over de enorme crush die ik had op een heel mooi meisje toen ik vierentwintig was als we het tijdens de lunch op mijn werk hebben over verliefdheid. De reactie: “Huh? Maar jij bent toch met een man getrouwd?” niet zien als vervelend, maar als een teken dat ik in ieder geval één persoon mogelijk heb bijgebracht dat bisexuelen ook gewoon een monogame relatie kunnen hebben.

Hij is een jongen

Finn helpt soms gewoon mee aan diversiteit door zichzelf te zijn. Zijn zus helpt dan weer mee om andere mensen te corrigeren af en toe en ook ik laat nog wel eens vallen dat mijn zoon geen meisje is, als we samen ergens zijn en hij in zijn jurk voor een meisje wordt aangezien. Zo zaten we laatst in Blijdorp te genieten van één van onze eerste uitjes na al die Corona maanden en bedwong hij in een zwierige jurk één of ander klimtoestel. “Ik ben Darth Vader, en dan ben jij een Jedi maar dan pak ik mijn lightsaber tzing tzing!” riep hij naar Sky, die vanaf een hoger gelegen touwbrug probeerde om een mini Star wars oorlog na te spelen om de al aanwezige andere kinderen heen.

“Kijk je uit voor dat meisje, kom maar deze kant op.” Zei de moeder van een kleuter tegen haar dochter die heldhaftig probeerde om ook de ladder op te klimmen waar Finn al imiginair lichtzwaard zwaaiend aan hing.

 “Sorry, hij zit soms zo in zijn spel hè, ik probeer echt wel om mijn zoon bij te brengen dat andere kinderen ook ruimte nodig hebben” grap ik naar de moeder.

Nu hoor ik je zeggen: maar moet je mensen wel corrigeren? Vinden ze dat niet heel vervelend?

Correctie voelt vervelend

Om heel eerlijk te zijn. Mogelijk wel. Ik vind het zelf in ieder geval wel vervelend, wanneer ik bijvoorbeeld tegen de jongste van bevriende transman Charly weer eens “mama” heb gezegd, of óver hem heb gepraat met een vrouwelijk voornaamwoord. En dan heeft op dat moment niet eens iemand me gecorrigeerd. Mensen vinden fouten maken niet leuk, en erop gewezen worden al helemaal niet.

Maar het is wel de manier waarop je dingen kunt leren. Als je nooit iemand corrigeert, dan weten ze ook niet dat het mogelijk ook anders kan. Eigenlijk is het misschien eerder zo dat wij in de huidige samenleving een afkeer zijn gaan krijgen van fouten maken, wat eigenlijk iets is wat zo natuurlijk is. Ik geloof dat een beetje baby wel 100 keer valt voordat hij eindelijk kan staan en een beetje leeuwin maar één op de vijf keer daadwerkelijk een impala verschalkt. Falen hoort bij het leven.  Als iets niet goed gaat dan ga je op zoek naar wat er anders kan.

Doe het met snoepjes

Dus is mijn advies: corrigeer ze wel. Maar kijk wat voor jou werkt. Corrigeer ze soms, of beloon de ander als ze het goed doen. (Zo hadden wij een pot met jellybeans. Elke keer dat iemand in het gezin “hij” zei of Sky’s oude naam gebruikte stopten we er een bean in. Aan het einde van de dag mochten Finn en Sky de snoepjes opeten, in de verhouding: ‘eerlijk alles delen ik een beetje meer dan jij’ voor Sky)

Laat mensen vooral weten wat er allemaal is en kan en beschikbaar is in het kleurenpakket op deze wereld. Zet je voornaamwoorden in je twitter beschrijving en in je email handtekening. Praat over al je crushes, ongedacht welke kleur of genders ze hadden. **) of schrijf een keer op ‘Wat doet het er toe’ op een formulier met alleen man/vrouw aanduidingen. Want al die kleuren, die zíjn er nu eenmaal, dus die mogen we best wat meer aan de wereld laten zien. ***)

*) Dit is een gemiddelde. NIet voor iedereen dus. Voor jou kan het mogelijk niet snel genoeg. Dat is ook oké.

**) Neem dit aan als idee, niet als wat je zou moeten gaan doen. Als jij je op je werk niet veilig voelt moet je je absoluut niet verplicht voelen om uitde kast te komen. Als je klasgenoten de hele dag homo als scheldwoord gebruiken snap ik volkomen dat je niet aan de groep gaat vertellen dat je hoteldebotel bent op de buurjongen. Dit stuk gaat over of je de wereld in zijn algemeenheid diversiteit zou moeten bijbrengen, jouw persoonlijke grenzen gaan altijd voor.

***) Lezen jullie mee, Hilversum? Er mag meer gendervariatie en kleur op de Nederlandse TV. Oh, en in kinderboeken ook trouwens. Wie weet hebben we dan straks bakken vol media waar iedereen zich in kan herkennen.

One thought on “De wereld diversiteit bijbrengen”

  1. Ik geloof ook dat velen van ons conservatief zijn, omdat veranderingen en andere inzichten ons niet altijd interesseren. Ook snap ik dat het lastig is om de wereld door een andere bril te kunnen zien. Gelukkig dragen veel ondernemingen bij aan het bespreekbaar maken van het thema diversiteit. Dit moet ook wel vandaag de dag.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *