Douchen op school

Vanmorgen ging op het onzalige tijdstip van kwart over zes onze wekkerlamp aan en bleek de zon nog nauwelijks op. Het is duidelijk dat de scholen weer zijn begonnen. Ik vis mijn nog op vakantieritme ingestelde kroost uit hun bedden en begin gapend aan het ochtendritueel. Waar had ik ook al weer die brooddozen gelaten…? Terwijl ik in de gymtas nog een shirt vind dat in juli al in de was had gemoeten blijkt dat er niet genoeg melk in huis is om de kinderen van ontbijtpap én van lunchbekers te voorzien. Het is duidelijk dat ik val in de categorie ‘goed voorbereidde ouders’ als het op eerste schooldagen aankomt. Hoe staan mijn kinderen eigenlijk tegenover die eerste dag onderwijs?

Hoe zat het met douchen op school

“Eindelijk ga ik al mijn vrienden zien!”, roept Finnley enthousiast. Hij zit middenin de bovenbouw, en heeft twee jaar moeten wachten om weer met zijn vriendjes in de klas te komen. Tegen de tijd dat hij bovenin zijn groep 5/6 combinatieklas zat, en eindelijk zou worden herenigd, werd het systeem gewijzigd naar een 6/7/8 klas. Hij vertelt me blij dat ze meestal heel weinig doen die eerste dag, en dat bevalt hem wel prima. Na zorgvuldig zoeken was er een blauw shirt en tijger broek uitgekozen als outfit voor vandaag, roze en lichtgeel vond hij nog iets te veel meisje voor een eerste dag.Er zaten ook grote jongens in zijn klas. Hij was stiekem toch wel een beetje zenuwachtig, onze Finn. Hoe zat het eigenlijk met Sky en haar gevoelens over de eerste dag? Was er ook niets iets met douchen op school  als ze aan groep 4 zou beginnen?

Eerste schooldag is anders als transgender

Onze jongste startte haar eerste dag op school nog redelijk vloeiend. Maar dat wil niet zeggen dat ze geen zenuwen had. Zouden haar vriendinnen haar nog wel herkennen? Ze zat in de nieuwe indeling niet meer met al haar vrienden in de klas. Ze zouden toch wel samen spelen? Alle dingen die door het hoofd van een zevenjarige kunnen wandelen als ze voor het eerst naar school gaan na de vakantie bevolkten het hoofd van de mijne ook. Dan is mijn zevenjarige ook nog transgender, wat een heel scala aan andere gedachten met zich meebrengt, op zo’n eerste schooldag. Er moest om te beginnen heel precies uitgezocht worden wat ze aan zou trekken. Het moest namelijk vooral aan iedereen duidelijk zijn dat ze écht een meisje is. Sterker nog, als het aan háár lag dan zeiden we tegen niemand, ooit, ever again, dat ze een genderkind is. Dat de andere kinderen wéten dat er meer bestaat tussen man en vrouw en dat ze dat helemaal niet zo kan schelen, dat komt er bij Skylanne niet zo in.

Wij leggen keer op keer uit dat je allerlei verschillende kinderen hebt, en dat niet alle meisjes lang haar hebben, of van keurig stilzitten en boekjes lezen houden. Ook bomenklimmende, zwaardvechtende, voetballers met vieze grasvlekken op hun legging kunnen prima meisjes zijn. Net als dat langharige, rokkendragende, balletdansende kinderen prima jongens kunnen zijn. Je kun het zelfs allebei zijn, en dat is ook allemaal oké. Maar het is haar eerste dag, en als ik aan mijn eigen eerste dagen denk, dan kan ik me voorstellen dat ze daar zenuwachtig over is. Ze kiest haar blauwste zomerjurk, waar ik gelukkig gezien het herfstige weer een tshirt onder mag praten, en wandelt uiteindelijk redelijk blij en vrolijk haar klas binnen. “Donderdag ga ik spelen met C.! Zet jij dat in de agenda, mam!” wordt me nog toegeroepen voor de laatste knuffel. Maar hoe zat het dan nou met dat gymmen?

Gesprekken met de scholenvoorlichter

Toen we vorig jaar spraken met school over de coming out hebben we het ook over gymmen gehad. Vanaf de middenbouw gaan de kinderen namelijk douchen na de gymnastiek. Naakt in de kleedkamer is iets wat bij een genderkind bijzondere aandacht verdiend. Skylanne zelf was er heel duidelijk in. “Als ik moet douchen *) dan doe ik dat gewoon niet! Dan denkt iedereen dat ik een jongen ben!” (Ik zei dus al, dat de meeste andere kinderen gewoon accepteren dat meisjes ook piemels kunnen hebben, wil er bij haar niet echt in. Haar zelfbeeld is, net als bij veel genderkinderen, ontzettend kwetsbaar.) Wij planden in het voorjaar maar eens opnieuw een gesprek in met de directie en de scholenvoorlichter van Genderkind en Ouder . Tijdens dat gesprek hebben we een aantal opties bekeken. Je zou je genderkind bijvoorbeeld apart kunnen laten douchen. Douchen met een onderbroek aan. Samen omkleden maar niet douchen. Helemaal apart omkleden. Sky zou dan bijvoorbeeld vijf minuten eerder weg kunnen dan de rest van de groep, en dan zelf kunnen douchen en omkleden.

Douchen op school is ingewikkeld

Dat laatste was niet iets waar we zelf op voorhand erg voor waren. Je zet zo’n kind dan wel erg buiten de groep. Er zijn ook verhalen van anderen  waarin je kunt lezen dat transgender kinderen helemaal niet echt blij worden van een uitzonderingspositie. Het bleek dat de school overigens zelf ook nog over van alles nadacht. Het ging mogelijk niet alleen over het geslacht van ons kind, dat gezien kon worden door anderen, en waar mijn kind dan last van zou kunnen hebben, het zou ook nog wel eens kunnen dat ánderen last konden hebben dat hún geslacht gezien werd door mijn kind-met-piemel. Jeetje, het werd nu wel heel ingewikkeld… Ik weet dat er in Amerika vaak veel problemen zijn rondom kleedkamers en wc’s **), maar dat zou hier in Nederland toch wel meevallen? Of ben ik nu heel naiëf? De voorlichter legde uit dat de problemen vaak niet bij de kinderen zitten, maar bij de ouders. Zou het niet zo kunnen zijn dat als ouders (wegens bijvoorbeeld hun geloof) bezwaar zouden maken tegen een meisje met een piemel in een ruimte met meisjes met vagina’s, ze dat dan zelf aankaarten en dat de directie dan met hen naar een oplossing zoekt? Misschien is extra uitleg over transgender dan wel genoeg om duidelijk te maken dat het hebben van een piemel niet automatisch jongetje betekend en maken we ons wel druk om niets.

Niet douchen, wel omkleden

Uiteindelijk hebben we een mooie oplossing gevonden. Er kwam een voorlichting voor leerkrachten met meer informatie over genderdysforie, waarin de leerkrachten van de middenbouw hun vragen voor konden leggen. Sky zou niet gaan douchen, maar zich wel gewoon gaan omkleden met de meisjes. De leerkrachten zouden kort in de klas uitleggen waarom onze dochter niet zou douchen, mogelijk zouden we nog een voorlichting organiseren voor de ouders uit de klas en dat was dan dat. Tijd voor de zomervakantie.

Vanmiddag maar eens vragen wanneer ze dat precies gaan plannen, dat praatje voor de klas. En als ik er toch ben, meteen maar eens bevragen hoe de eerste dag beviel. Zouden ze al gerekend hebben? Taal gedaan? Skylanne wilde zelfs het liefste lezen, want dat is (lang leve de Donald Duck) enorm vooruit gegaan deze vakantie. Waarschijnlijk blijkt vanmiddag, zoals gewoonlijk, dat alles prima is gegaan. Behalve dan dat ik, in plaats van achter mijn laptop de uren weg te tikken, eigenlijk beter melk had kunnen kopen…

 

*) Persoonlijk vind ik douchen op scholen helemaal niets, en zou ik met liefde zijn dat het uit het programma wordt geschrapt. De kinderen gaan bij het buitenspelen (zeker in de zomer) ook zweten, en douchen dan ook niet immers.

**) Genderspectrum, een Amerikaanse site, heeft zelfs een folder gemaakt met de Frequently Asked Questions over transgender studenten en toiletten. Ik hoop van harte dat wij nuchtere Hollanders het allemaal wat simpeler kunnen houden. Een wc is maar gewoon een wc tenslotte. School heeft het goede voorbeeld gegeven door alle wc’s op klas in te delen, en niet meer op gender.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *