REVIEWS VAN 3 FILMS OVER KLEURIGE KINDEREN

Men bladert op een lange zaterdagnamiddag wat vermoeid door facebook en komt een artikel tegen van Trouw over transmeisje Sasha. Ik had niets beters te doen (Jurre was met de kinderen naar het Oosten des lands voor de eerste KidsLARP *) sinds tijden en ik was in al mijn plannings(on)wijsheid ‘even’ iets gaan halen bij IKEA, waarna ik de rest van de middag op de bank wilde blijven om bij te komen) en besloot te kijken wanneer hij in de bios kwam. Maandag was er een plekje. Ook was er een tijdje terug Transcreen . Mogelijk hebt u er wat van meegekregen dat Finn en ik in een panel over kinderen in de media deelnamen. Op dat filmfestival keek ik met Finn en Sky naar Dragkids en met Lyka naar Alice Junior. Als ik toch aan het pennen ben, kan ik daar mooi ook wat over vertellen.

Jonge transgender kinderen in een film

Zo toog ik begin van de week naar de hofstad voor de film Petite Fille. De hemel huilde pijpestelen onderweg, en dat leek een passend decor voor deze emotionele film. We volgen Sasha, een zeven jaar oud transmeisje in het noorden van Frankrijk. Door haar ouders wordt ze gesteund, maar de school ligt nogal dwars. Moeder is een mama-beer die voor haar dochter staat om het gevecht aan te gaan met eenieder die haar niet wil accepteren zoals ze is. Maar jeetje, wat is dat lastig soms. 

Enig feest van herkenning voor andere ouders van genderkinderen, maar wel een nogal verdrietig feest. Ik zie mezelf weer voor me als moeder Karine vertelt dat ze zich zo opgelaten voelt toen ze voor het eerst een jurk ging kopen, maar dat het over was toen ze de twinkels in de ogen van haar dochter zag. Als Sasha bij de genderkliniek in Parijs zit te huilen als er gepraat word over de school waar ze perse jongenskleren aan moet , laat ik tranen om haar, maar ook om Sky die op de bank ligt omdat ze aan de oude scouting denkt, en niet snapt waarom de mensen daar haar niet gewoon lieten zijn wie ze is.

Overduidelijk een meisje

De liefde voor hun kind spat van het scherm, en dat is prachtig om te zien. Het is overduidelijk dat dit is wie Sasha is, en dat word eigenlijk nergens ter discussie gesteld. De artsen van de genderkliniek maken nog even en passant korte metten met wat vooroordelen (‘Nee mevrouw, het is niet omdat u liever een meisje wilde, en nee, echt, u heeft het niet verkeerd gedaan door te luisteren naar uw kind en haar een jurk te geven.’), maar tegelijk vraag ik me af hoeveel mensen mét die vooroordelen deze film ooit zouden gaan kijken. Ik zou de film vooral aanraden aan andere ouders van een genderkind en hun omgeving. 

Een beetje vergelijkbaar  op dat vlak is Alice Junior, waar Lyka en ik een tijdje geleden naar keken. Ook daarbij vonden we het verfrissend dat het niet allemaal maar over transitie, operaties en dysforie hoefde te gaan, en dat niemand op het scherm hoefde te vertellen hoe trans die wel niet was.  Ook Alice, een tiener in de laatste jaren van de middelbare school, heeft een heel begripvol thuisfront, maar moet helaas verhuizen naar een klein dorpje op het platteland in het zuiden van Brazillie en komt daar op een verre van begripvolle katholieke school.

Vrolijke coming of age film

Op zich houdt de vergelijking daar op, want waar Petite Fille een emotionele, van heel dichtbij geschoten film is, probeert Alice Junior het hele onderwerp heel luchtig te brengen. De hoofdpersoon is een jonge transgender youtuber die de hele film met een zelfvertrouwen van heb ik jou daar van het scherm spettert, hier en daar geholpen door glitter screenshots en emoji stickers. Zowel haar manier van dingen aanpakken als de grappige manier waarop er word gefilmd maken de film stukken luchtiger.

Want wat Alice tegenkomt blijft wel goed zwaar. Ze wordt door de directrice gedwongen jongenskleding te dragen, door het bijna voltalige docentenkorps met haar oude naam aangesproken en krijgt behoorlijk wat pestende klasgenoten over zich heen. Maar de steun van de mensen om haar heen is hartverwarmend en vaak zonder worden, gewoon prachtig. Een beetje puber wil helemaal geen gesprek over hoe ruk de schooldag was, maar wél een vader die dat snapt en gewoon de muziek even lekker hard aanzet. 

Sommige situaties vond ikzelf soms heftig en mogelijk wat over the top, maar daarin verschilde ik van mening met Lyka, die eigenlijk vond dat het prima kon. Mogelijk ben ik ook gewoon ietwat te oud voor de doelgroep. We zouden deze film dan ook aanraden aan pubers en hun ouders. Waar de film uiteindelijk om draait, is over hoe Alice wil overwinnen, ondanks alle tegenslagen. Dat ze transgender is, is in deze eigenlijk vooral de aankleding. Ik denk dat de film herkenbaar is voor alle tieners.

Kinderen in drag

Heel wat anders is de documentaire DragKids. Ik zocht iets om met de jongste twee te kijken, en deze film leek daar wel bij te passen. Van te voren was ik benieuwd hoe lang ze het leuk zouden vinden. Het is geen echt geregisseerde film, het is echt een docu, met gesprekken met de ouders en kinderen en een camera crew die ze volgt terwijl ze elkaar gaan ontmoeten op de pride van Montreal om samen een optreden te geven. De kinderen in kwestie zijn allemaal onder de twaalf en helemaal wég van drag. Het is bijzonder prachtig om te zien hoe ze helemaal opbloeien als ze als hun drag alter ago mogen dansen en springen.

Er word weliswaar aangestipt waar ze tegenaan lopen en hoe ze reageren op hate mail, maar het leeuwendeel van de film gaat over hoe het leven van de kinders eruit ziet, hoe ze dansjes voorbereiden en hoe ze, éindelijk!, elkaar gaan ontmoeten. Kids in Drag zijn nogal dun gezaaid op deze aardbol, en ze zijn dan ook zichtbaar super blij als ze elkaar voor het eerst zien. 

Mening van mijn regenboogkinderen

Mijn kinderen vonden het een prachtige documentaire. Tegen de tijd dat hij klaar was riep Sky: “Ze zijn zoooo cute! Wanneer komt er een deel twee? En ik wil ook een pride walk doen!” Maar ik was eigenlijk het meest benieuwd naar Finnley, die als jongen in zijn regenboogkleren ook regelmatig zou moeten voelen de enige te zijn lijkt me. “Mam, ik vond alles mooi. Ze deden de show heel mooi. En het was mooi dat ze allemaal zichzelf konden zijn.” 

Zou hij ooit iets met drag willen dan? “Mwah, nee mam. Er is iets teveel kleur en make up. Besides, ik vind jurken niet meer zo leuk. Ik vind alle andere kleren leuk. Maar het was mooi om dit eens te zien, ik wist heel weinig over drag.”

Representatie in de media

Dat is het dus precies. Dat je ziet hoe het er bij anderen aan toe gaat, en dat je in potentie jezelf (een beetje) kunt herkennen. Mijn favoriete manier van representatie blijft toch denk ik dat transpersonen gewoon in dingen zitten. Het voorbeeld van Adira in Star Trek Discovery vond ik prachtig. Je komt uit de kast als trans, en dat is het dan. De mensen om je heen respecteren je als mens, gebruiken de juiste voornaamwoorden, en verder gaat het vooral over de rest van je leven, wat voor een amazing kwaliteiten je verder nog hebt, en niet meer over dat je transgender bent. Al helemaal nergens wordt er dan de vraag gesteld of je wel écht trans bent, en hoe je dat dan allemaal wel zeker wist en of je ouders en collega’s dat wel accepteren. Dat eerste doet er namelijk eigenlijk niet zo toe, en die ouders, die accepteren je gewoon.

Let wel, wij leven niet in de toekomst op een starship. Er ís ellende in het nu. Ouders die hun kinderen verstoten en scholen die het leven een transgender jongere tot een living hell kunnen maken. Ik zeg niet dat we onze ogen daarvoor moeten sluiten, maar het zou fijn zijn als we in de toekomst trans mensen gewoon zien, zonder dat hun trans zijn perse de hele tijd onderwerp van gesprek hoeft te zijn. 

Desalniettemin, ik vond het geen slechte films. Er is al een hoop te winnen in herkenning. 

Waar kijk je nu dit alles? Alice Junior staat op Netflix, Petite Fille is nog in de bioscoop te zien, en dragkids is te zien op Amazon prime

*) LARP  staat voor Live Action Role Playing. Kortweg een soort improvisatie toneel meets speurtocht. Vriendelijke dorpsheks is bestolen van haar amulet. Hordes kinderen moet dat terughalen bij gemene tovenaar, die dat had weggegeven aan een handelaar in ruil voor een magisch kristal. Aan de koters de taak om uit te zoeken hoe ze dat zonder kleerscheuren gaan oplossen, als het even kan zonder aangevallen te worden door de met (schuimrubber) zwaarden langs de route gepositioneerde trollen, bandieten en ander gespuis. Frisse buitenlucht en veel beweging gegarandeerd.